ONA – czyli o namysłowskiej architekturze

PAŁAC W BALDWINOWICACH – wygląd rezydencji właścicieli majątku ziemskiego, znajdującego się niegdyś w tej miejscowości, znany była dotąd jedynie z dwóch kartek pocztowych.

Mowa o pocztówce wysłanej 3 kwietnia 1903 r., a prezentującej pałac, rządcówkę, kościół i szkołę, a także drugiej, datowanej na lata 1910-1920. Ona z kolei zawiera wizerunki karczmy, pałacu, kościoła oraz szkoły.

Dwie zabytkowe pocztówki z Baldwinowic.

Założenie pałacowo-parkowe w Baldwinowicach powstało zapewne na przełomie XVIII i XIX w., już za czasów pruskich. Majątek graniczył wówczas z posiadłościami rodów Henckel von Donnersmarck (Kowalowice) oraz von Franckenberg (Bukowa Śląska). W sąsiedztwie znajdowały się również włości Zakonu Krzyżackiego (Głuszyna) oraz biskupstwa wrocławskiego (Skoroszów). Same Baldwinowice stanowiły wówczas (w 1795 r.) własność pani von Huff. Wieś liczyła 150 mieszkańców. Znajdowały się w niej m. in. pałac, kościół katolicki, karczma, dwa młyny wodne, browar, a także kuźnia.

Przebudowa wedle planu dyrektora

Z 1876 r. pochodzą plany przebudowy pałacu w stylu neogotyckim, stworzone przez naszego „starego znajomego” – Carla Lüdeckego (1826-1894). W tym czasie pełnił on od roku funkcję dyrektora wrocławskiej Szkoły Budownictwa i Rzemiosł (Kunst- und Baugewerkschule zu Breslau). Współcześnie tradycje tej placówki kontynuuje Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu.

Popiersie architekta oraz powstała z wykorzystaniem jego projektu Willi Richtera kartka pocztowa.

Twórczość tego wybitnego architekta na naszym terenie wraz z jego krótką biografią prezentowaliśmy już Wam w osobnym wpisie z tej serii. Przypomnę jedynie, że był on także projektantem trzech innych obiektów z obszaru Ziemi Namysłowskiej. Były to: kościół Niepokalanego Poczęcia NMP w Kowalowicach (1868-70), willa królewskiego urzędnika Richtera w Namysłowie (1869, obecnie Urząd Miejski w Namysłowie), wreszcie kościół ewangelicki w Rychtalu (1871-73, rozebrany w l. 50 XX w.).

Na stanowiące ilustracje do dzisiejszego wpisu plany architektoniczne natrafiliśmy podczas kwerendy zbiorów Deutsche Fotothek, instytucji mającej swoją siedzibę w Dreźnie. Na naszą prośbę, ta „biblioteka obrazów” udostępniła nam skany projektów Lüdeckego w wysokiej rozdzielczości. W tej chwili prezentujemy je szerszemu gronu odbiorców jako pierwsi.

Smutne losy rezydencji

Do chwili obecnej przetrwały jedynie resztki fundamentów pałacu. Zobaczyć można je spacerując po miejscowym parku (niemal po sąsiedzku z zabytkowym kościołem Świętej Trójcy). Rezydencja uległa zniszczeniu w roku 1945, zapewne niedługo po zajęciu obszaru powiatu namysłowskiego przez Armię Czerwoną. Jej ruiny rozebrano zapewne kilka lat później.

Źródło ilustracji: Deutsche Fotothek. Popiersie Karla Lüdeckego ze zbiorów Muzeum Architektury we Wrocławiu, eksponowane w Pałacu Królewskim we Wrocławiu (obiekt Muzeum Miejskie Wrocław). Pocztówki z zasobów Archiwum Cyfrowego TPNiZN.