Ssaki Ziemi Namysłowskiej #2
Na przestrzeni wieków na obszarze Polski żyło siedmiu przedstawicieli rodziny jeleniowatych, czwórkę z nich spotkać można na obszarze Ziemi Namysłowskiej. Są to: łoś, sarna, jeleń oraz daniel. Dziś więcej miejsca poświęcimy temu trzeciemu.
Szlachetny i dość liczny
Jeleń szlachetny (Cervus elaphus) jest gatunkiem dużego zwierzęcia, osiągającego w kłębie wysokość do 150 cm oraz wagę do 350 kg. Występuje w Europie, Azji i Afryce, sztucznie introdukowany został również w Ameryce Południowej, Australii i Nowej Zelandii. W Polsce żyją (krzyżując się między sobą) cztery formy terytorialne: bieszczadzka, mazurska, wielkopolska i pomorska. Na obszarze Nadleśnictwa Namysłów liczebność jelenia szlachetnego szacowana jest na 540 osobników1. W całym kraju żyje ich ponad 200 tysięcy.
![](https://namyslow.org.pl/wp-content/uploads/2024/01/42714049_2263140360583327_5040943788931940352_n-1024x683.jpg)
![](https://namyslow.org.pl/wp-content/uploads/2024/01/42714049_2263140360583327_5040943788931940352_n-1024x683.jpg)
![](https://namyslow.org.pl/wp-content/uploads/2024/01/44023888_2270661999831163_3664480377713459200_n-1-1024x708.jpg)
![](https://namyslow.org.pl/wp-content/uploads/2024/01/44023888_2270661999831163_3664480377713459200_n-1-1024x708.jpg)
Po rogach go poznacie
Charakterystyczną cechą samców (byków) jeleni są ich poroża (zwane też wieńcami). Najbardziej imponujące wieńce wyrastają u 12-14 letnich samców. Poroża jelenie zrzucają w lutym-marcu. Warto odnotować, że te kostne twory ważyć mogą do 12 kg i posiadać aż 30 odnóg!
![](https://namyslow.org.pl/wp-content/uploads/2024/01/308935567_439831161461956_8374418727610502917_n-1024x682.jpg)
![](https://namyslow.org.pl/wp-content/uploads/2024/01/308935567_439831161461956_8374418727610502917_n-1024x682.jpg)
Jeleń, co nigdy nie śpi
Jelenie prowadzą zarówno dzienny, jak i nocny tryb życia. Śpią zaledwie 1-1,5 godziny w ciągu doby. Żywią się wyłącznie pokarmem roślinnym – pędami, liśćmi, korą i owocami drzew oraz krzewów, trawą, zbożami, ziołami itp. Nie gardzą również warzywami – burakami, kapustą i ziemniakami.
![](https://namyslow.org.pl/wp-content/uploads/2024/01/89974863_2516694818431025_6128204662446227456_n-1024x680.jpg)
![](https://namyslow.org.pl/wp-content/uploads/2024/01/89974863_2516694818431025_6128204662446227456_n-1024x680.jpg)
![](https://namyslow.org.pl/wp-content/uploads/2024/01/242782198_842548436463766_8497201971585053277_n-1024x682.jpg)
![](https://namyslow.org.pl/wp-content/uploads/2024/01/242782198_842548436463766_8497201971585053277_n-1024x682.jpg)
Od rykowiska po nowe pokolenie
W drugiej połowie września jelenie przystępują do okresu godowego. Właśnie wtedy rozpoczyna się rykowisko. Do rozrodu przystępują wówczas po raz pierwszy 5-letnie byki oraz 3-letnie łanie. Ciąża trwa u jeleni trwa przeciętnie 234 dni. W maju-czerwcu łanie rodzą jedno lub dwa cielęta. Po kilku dniach młode jelonki są już w stanie podążać za swoim stadem. Mlekiem matki żywią się przez kolejne 8-10 miesięcy, stopniowo wprowadzając do swojej diety również pokarm roślinny. Jelenie szlachetne żyją przeciętnie 12-15 lat.
![](https://namyslow.org.pl/wp-content/uploads/2024/01/90429252_2516692208431286_7427704677786976256_n-1024x704.jpg)
![](https://namyslow.org.pl/wp-content/uploads/2024/01/90429252_2516692208431286_7427704677786976256_n-1024x704.jpg)
Od wieków znany myśliwym
Jelenie znane były człowiekowi bez wątpienia już od początków bytności Homo sapiens w Europie. Polowano i w dalszym ciągu poluje się na nie dla uzyskania różnych surowców – mięsa, skór i poroża. Okres łowny w wypadku jelenia trwa obecnie: na byki od 21 sierpnia do 28 lutego, na łanie od 21 sierpnia do 15 stycznia, zaś na cielaki od 1 września do 28 lutego.
![](https://namyslow.org.pl/wp-content/uploads/2024/01/90244458_2516694201764420_6915558913257504768_n-1024x663.jpg)
![](https://namyslow.org.pl/wp-content/uploads/2024/01/90244458_2516694201764420_6915558913257504768_n-1024x663.jpg)
![](https://namyslow.org.pl/wp-content/uploads/2024/01/90255535_2516698328430674_8590196666609434624_n-1024x776.jpg)
![](https://namyslow.org.pl/wp-content/uploads/2024/01/90255535_2516698328430674_8590196666609434624_n-1024x776.jpg)
Autorzy fotografii: Waldemar Kita i Dariusz Pawłowski.
Literatura: 1. W. Serafiński, Ssaki Polski, Warszawa 1965, s. 87-88; 2. Jeleń szlachetny, [w:] https://pl.wikipedia.org/wiki/Jele%C5%84_szlachetny, [dostęp: 7 I 2024 r.].
![](https://namyslow.org.pl/wp-content/uploads/2024/01/307633032_545453587583173_2152913577037106605_n-1-1024x623.jpg)
![](https://namyslow.org.pl/wp-content/uploads/2024/01/307633032_545453587583173_2152913577037106605_n-1-1024x623.jpg)
- Łowiectwo, [w:] https://namyslow.katowice.lasy.gov.pl/lowiectwo [dostęp: 7 I 2024 r.]. ↩︎
Jeden komentarz