Ssaki Ziemi Namysłowskiej #2

Na przestrzeni wieków na obszarze Polski żyło siedmiu przedstawicieli rodziny jeleniowatych, czwórkę z nich spotkać można na obszarze Ziemi Namysłowskiej. Są to: łoś, sarna, jeleń oraz daniel. Dziś więcej miejsca poświęcimy temu trzeciemu.

Szlachetny i dość liczny

Jeleń szlachetny (Cervus elaphus) jest gatunkiem dużego zwierzęcia, osiągającego w kłębie wysokość do 150 cm oraz wagę do 350 kg. Występuje w Europie, Azji i Afryce, sztucznie introdukowany został również w Ameryce Południowej, Australii i Nowej Zelandii. W Polsce żyją (krzyżując się między sobą) cztery formy terytorialne: bieszczadzka, mazurska, wielkopolska i pomorska. Na obszarze Nadleśnictwa Namysłów liczebność jelenia szlachetnego szacowana jest na 540 osobników¹. W całym kraju żyje ich ponad 200 tysięcy.

Po rogach go poznacie

Charakterystyczną cechą samców (byków) jeleni są ich poroża (zwane też wieńcami). Najbardziej imponujące wieńce wyrastają u 12-14 letnich samców. Poroża jelenie zrzucają w lutym-marcu. Warto odnotować, że te kostne twory ważyć mogą do 12 kg i posiadać aż 30 odnóg!

Jeleń, co nigdy nie śpi

Jelenie prowadzą zarówno dzienny, jak i nocny tryb życia. Śpią zaledwie 1-1,5 godziny w ciągu doby. Żywią się wyłącznie pokarmem roślinnym – pędami, liśćmi, korą i owocami drzew oraz krzewów, trawą, zbożami, ziołami itp. Nie gardzą również warzywami – burakami, kapustą i ziemniakami.

Od rykowiska po nowe pokolenie

W drugiej połowie września jelenie przystępują do okresu godowego. Właśnie wtedy rozpoczyna się rykowisko. Do rozrodu przystępują wówczas po raz pierwszy 5-letnie byki oraz 3-letnie łanie. Ciąża trwa u jeleni trwa przeciętnie 234 dni. W maju-czerwcu łanie rodzą jedno lub dwa cielęta. Po kilku dniach młode jelonki są już w stanie podążać za swoim stadem. Mlekiem matki żywią się przez kolejne 8-10 miesięcy, stopniowo wprowadzając do swojej diety również pokarm roślinny. Jelenie szlachetne żyją przeciętnie 12-15 lat.

Od wieków znany myśliwym

Jelenie znane były człowiekowi bez wątpienia już od początków bytności Homo sapiens w Europie. Polowano i w dalszym ciągu poluje się na nie dla uzyskania różnych surowców – mięsa, skór i poroża. Okres łowny w wypadku jelenia trwa obecnie: na byki od 21 sierpnia do 28 lutego, na łanie od 21 sierpnia do 15 stycznia, zaś na cielaki od 1 września do 28 lutego.

Ssaki Ziemi Namysłowskiej #1

1. Łowiectwo, [w:] https://namyslow.katowice.lasy.gov.pl/lowiectwo [dostęp: 7 I 2024 r.]. ↩︎