Układ urbanistyczny Rychtala
Pomiędzy Igłowicami, a Skoroszowem mijamy, często nieświadomie, dawną granicę polsko-niemiecką. W latach 1920-1939 biegła przez dotychczasowy obszar powiatu namysłowskiego, dzieląc go na dwie części. Po polskiej stronie znalazł się teren dzisiejszej gminy Rychtal, określany w historiografii mianem „Kraiku Rychtalskiego”.
Z wizytą w dawnym miasteczku
Stanowiący pierwotnie własność biskupa wrocławskiego (po rok 1810) Rychtal lokowano na prawie niemieckim w 1294 roku. Po pożarze, który miał miejsce w 1336 r., kolejna lokacja znanej wówczas pod nazwą Rychentall miejscowości jest potwierdzona źródłami z roku 1386. Uzyskane prawa miejskie Rychtal zachował do 1934 r. i od tego czasu jest nietypową wsią. Posiada bowiem rynkek i stojący w jego centrum budynek ratusza, który pełni obecnie funkcję Urzędu Gminy.
Mieszkając w „Bogatej Dolinie”
Nazwa miejscowości wywodzi się z języka niemieckiego (mimo tego, że przez cały okres istnienia Rychtala dominowała w nim ludność polskojęzyczna) i oznacza „bogatą dolinę”. Zamieszkuje tu współcześnie ponad 1 300 mieszkańców (dla porównania 1 310 osób mieszkało w Rychtalu w 1840 roku a 45 lat później posiadał 1 364 mieszkańców). W herbie Rychtala, zaprojektowanym w latach 90. XIX wieku przez Ottona Huppa widnieje baranek paschalny z chorągiewką.
Zabytkowe kamieniczki
Zabudowa dawnego miasteczka jest charakterystyczna. Kamienice są stosunkowo niskie, ponieważ zbudowano je na bardzo podmokłym, bagiennym gruncie, który utwardzano brukiem, ziemią, dębowymi, balami, a nawet igliwiem, liśćmi, żołędziami i mchem. Większość budynków na rynku i sąsiednich uliczkach pochodzi jeszcze z XVIII stulecia. Na części gmachów zachowały się poniemieckie napisy – pozwalają nam one zlokalizować m.in. sklep nabiałowy, bank i stolarnię H. Glatza.
Zabytkowe kamieniczki rychtalskiego rynku i jego okolic
Kościół parafialny i jego otoczenie
W północno-wschodniej części rynku znajduje się kościół Męczeństwa św. Jana Chrzciciela. Klasycystyczna budowla pochodzi z lat 1784-85 i stanęła na miejscu poprzedniej świątyni, zbudowanej w roku 1679. Budowniczym obecnego kościoła był murarz Antoni Jakisch – namysłowianin, znany z realizacji w latach 1787-89 projektu nieistniejącego już niestety ewangelickiego kościoła w Namysłowie. Przy kościele parafialnym znajduje się kilka nagrobków, z których jeden świadczy o polskojęzycznych mieszkańcach tych okolic. Jeden z nich oznacza miejsce pochówku Annie Nieborowskiej z domu Biedwoch, matki proboszcza Pawła Waldemara Nieborowskiego, który pracował w parafii w latach 1905-20. Obok znajdują się nagrobki jego poprzedników – ks. Augustyna Tschirnera (proboszcza w l. 1872-1901) i ks. Karola Boromeusza Mrozika (proboszcza w l. 1850-1872).
Kościół w Rychtalu na pocztówce wydanej przed rokiem 1920 i fotografii wykonanej w roku 2012
Kolejarska pamiątka
Nieco na uboczu położony jest budynek dawnego dworca kolejowego. Jest on świadectwem istnienia linii nr 307. Podróż nią należała zdaniem pamiętających dojazdy do Kępna osób do bardzo uciążliwych. Trasę długości zaledwie 41 km pokonywano w dwie godziny (przy maksymalnej prędkości 30 km/h). Linia nr 307 wiodła do Kępna przez Namysłów, Kamienną, Bukowę Śląską, Rychtal, Wielki Buczek, Trzcinicę, Laski i Mroczeń. Funkcjonowała w latach 1911-20 i 1939-91. Odkąd w 1994 r. wyłączono linię z ruchu towarowego (ponoć z powodu wadliwej konstrukcji stalowego wiaduktu pod Namysłowem), pozostaje ona nieczynna po dziś dzień. W budynku dawnego dworca mieszkają obecnie osoby prywatne, które na podwórzu hodują ptactwo egzotyczne, m.in. pawie i bażanty.
Stacja kolejowa Rychtal dawniej i współcześnie
Autor fotografii: Sebastian Szwed
Źródła ilustracji: Archiwum Cyfrowe TPNiZN, Zasoby Parafii Męczeństwa św. Jana Chrzciciela w Rychtalu.
