Ptaki Ziemi Namysłowskiej #7
Po tygodniowej przerwie spieszymy przedstawić Państwu kolejnego ptasiego obywatela naszego regionu. Dziś pora na jednego z dziesięciu żyjących w Polsce dzięciołów. Naszym bohaterem będzie bowiem krętogłów (Jynx torquilla).
Dzięcioł inny niż wszystkie
Pomimo przynależności do rodziny dzięciołowatych, krętogłów różni się od swoich krewniaków trybem życia (inaczej porusza się po pniach drzew, nie kuje dziupli (chociaż je zamieszkuje), nie „bębni” oraz odlatuje z Polski na zimę) oraz stosunkowo smukłą sylwetką. Jest niewielkim (mniejszym od szpaka), szaro-brunatnym ptakiem, którego zaobserwować można m. in. czatującego w pobliżu znajdujących się na obrzeżach lasów liściastych i mieszanych mrowisk. To właśnie mrówki stanowią największy przysmak krętogłowa (przed ich ukąszeniami chronią ptaka ciasno porastające go pióra), którego dietę uzupełniają np. chrząszcze, gąsienice i pająki.
Udając węża
Zagrożony przez większego od siebie drapieżnika stara się naśladować… jadowitego węża. Energicznie kręci wówczas głową i szyją, jednocześnie głośno sycząc.
Rodzinne spotkania na zimowisku
Do Polski krętogłowy przylatują wczesną wiosną, odlatują na afrykańskie zimowiska pod koniec lata. W Etiopii i Sudanie spotkać mogą się ze swoimi najbliższymi krewnymi, krętogłowami afrykańskimi (Jynx ruficollis).
Lokator dziuplastych drzew
Oprócz skraju lasów ten dzięcioł gniazduje również w miejskich parkach i cmentarzach oraz w sadach z dziuplastymi drzewami. W ciągu roku wyprowadza jeden (wyjątkowa dwa) lęg, składając od 7 do 12 jaj. Wysiadują je oboje rodzice, a po dwóch tygodniach zaczynają wykluwać się pisklęta. Po upływie około 20 dni młode są już na tyle podrośnięte, że mogą opuścić gniazdo.
Dlaczego krętogłowów jest coraz mniej?
Krętogłowa spotkać można w całym kraju (prezentowane fotografie wykonane zostały m. in. w Dębniku w gminie Wilków). Polskę zamieszkuje obecnie około 50 tysięcy par tych ptaków, najwięcej przy zachodniej i wschodniej granicy. Spadek liczebności związany jest ze stosowaniem przez rolników nawozów sztucznych oraz przejmowaniem przez pola uprawne terenów łowieckich krętogłowów.
Autorzy fotografii: Waldemar Kita i Dariusz Pawłowski
Literatura: 1. J. Sokołowski, Ptaki Polski, Warszawa 1979; 2. Trendy liczebności ptaków w Polsce (red. D. Ochocińska i T. Chodkiewicz), Warszawa 2018.
