Ssaki Ziemi Namysłowskiej #9

Obecnie bobry (a raczej efekty ich obecności) spotyka się w naszym regionie dość często, jednak jeszcze 25 lat temu gatunek ten nie występował w granicach województwa opolskiego. Bóbr europejski (Castor fiber) wyginąć miał w tej części kraju jeszcze na przełomie XV i XVI wieku.

Przywrócony naturze

Pomimo tego, że w Polsce bobra objął pewną ochroną już Bolesław I Chrobry, to pod koniec XIX w. gatunek niemal wymarł na terenach polskich. Spadek liczebności bobrów zauważano w Europie już w XIII wieku. Był on związany głównie z polowaniami (dla futer, skór i wydzieliny gruczołów płciowych, zwanej „strojem bobrowym”), a także przekształceniami terenu. Powolna, ale skuteczna, odbudowa populacji rozpoczęła się na przełomie lat 40. i 50. ubiegłego wieku. W 2017 roku liczebność gatunku szacowano już na ponad 101 tysięcy.

W roku 1996 sprowadzoną z okolic Łomży bobrzą rodzinę wypuszczono na wolność w dolinie Widawy, nieopodal Namysłowa. Zwierzęta reintrodukowano (wprowadzono z powrotem) w tym czasie również w innych częściach województwa opolskiego – do rzeki Budkowiczanki, w Górach Opawskich oraz w rejonie Głubczyc. Niebawem bobry obserwowano już w okolicach Pokoju i w nad Małą Panwią. Prawdopodobnie jedynie na terenach górskich ssaki te budują żeremia, na pozostałych terenach zadowalają się życiem w wykopanych nad brzegami rzek norach.

Największy polski gryzoń

Bóbr europejski (Castor fiber) jest obecnie największym żyjącym na terenie Polski gryzoniem. Waga dorosłego osobnika sięgać może 29 kg, a długość jego ciała do 110 cm. Nie jest jednak światowym rekordzistą w swojej rodzinie – większe od bobrów są żyjące w Ameryce południowej kapibary wielkie (Hydrochoerus hydrochaeris).

Bóbr europejski, jak sama nazwa gatunku wskazuje, zamieszkuje głównie Europę (zwłaszcza jej środkowo-wschodnią część). Spotkać można go jednak również w Azji – m. in. w położonej na tym kontynencie części Rosji, Chinach, Kazachstanie i Mongolii.

Plusk i do wody

Charakterystyczną cechą wyglądu bobra jest jego spłaszczony ogon, zwany pluskiem. Tylne łapy mają palce połączone błoną pławną, co ułatwia zwierzęciu pływanie. Obok szczurów bobry uznaje się za najinteligentniejsze spośród gryzoni. Podobnie jak u wszystkich krewniaków, bobrze zęby rosną całe życie i wymagają ścierania. Tryb życia doskonale im w tym pomaga.

Pożywienie bobra stanowi roślinność przybrzeżna i wodna, w ich diecie znajduje się aż 300 różnych gatunków roślin. Drewna nie jada, chętnie żywi się jednak korą, liśćmi i młodymi gałązkami.

Dlaczego bóbr buduje tamy?

W celu podniesienia poziomu wody w okolicy swoich siedlisk. Jeśli na danym terenie bobry żyją w ziemnych norach, to tamy nie powinny występować. Są one bezpośrednio związane z żeremiami, czyli budowanymi na wodzie drewnianymi konstrukcjami mieszkalnymi. Tworzenie tam może mieć niekorzystne efekty – powoduje okresowe zalewanie okolicznych terenów, a zwierzęcy budowniczowie w czasie pracy niszczą czasem groble stawów hodowlanych i przepusty. Jednocześnie potrafią też przywrócić prawidłową meliorację terenów, na których mieszkają. Zagadnienie pożyteczności lub szkodliwości bobra dla środowiska i gospodarki to więc temat na osobny artykuł, być może takowy powstanie.

Korzystając z okazji przypominamy, że dokładnie za miesiąc rusza sprzedaż biletów na przyszłoroczną edycję Czochraj Bobra Fest .

Źródło ilustracji: Wikimedia Commons.

Ssaki Ziemi Namysłowskiej #8