|||

Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Przeczowie

Przeczowska świątynia to dawny kościół ewangelicki. Katolikom służy od roku 1945, stanowiąc jednocześnie centrum parafii, skupiającej kilka okolicznych miejscowości.

Nawiązując do gotyku i średniowiecznego rodowodu

Pierwszy, zapewne drewniany, kościół istnieć miał we wsi znanej nam dziś jako Przeczów już w roku 1295. Zwierzchnim panem okolicznych ziem był wówczas książę Henryk III Głogowczyk (ok. 1255 – 1309), którego władza rozciągała się w tymże roku nad znacznymi terenami północnego Śląska. Pierwotnie świątynia nosiła inne wezwanie. Jej patronem był św. Jerzy, średniowieczny wspomożyciel rycerstwa, górników, rzemieślników (kowali i bednarzy), artystów oraz… więźniów.

Około roku 1525 kościół w Przeczowie, podobnie jak wiele innych świątyń w okolicy, przejęty został przez protestantów. W ich rękach pozostał aż do roku 1945 i wywołanego przez ustalenia „Wielkiej Trójki” transferu ludności.

Istniejący do dziś kościół wzniesiony został w roku 1863, w popularnym wówczas na Śląsku stylu neogotyckim. W architekturze II połowy XIX wieku często odwoływano się do budowli historycznych. Budowane wówczas kościoły ewangelickie były jednak skromniejsze w formie i w zakresie dekoracji elewacji i wnętrz niż świątynie katolików, hojnie nawiązujące do wzorców średniowiecznych Francji Niemiec.

Po lewej: Tablica upamiętniająca miejsce wiecznego spoczynku rodziny Heydorn, w tym Bennona Heydorna – pastora ewangelickiego w Przeczowie w latach 1877-1907. Po prawej: Nagrobek Carla Krause (1830-1893) i Johanny Krause z domu Korb (1839-1891) na cmentarzu przykościelnym.

Nową budowlę wykonano z cegły, którą następnie otynkowano. Świątynia jest orientowana, salowa, posiada trójkątną absydę oraz czteroprzęsłowy korpus. Od zachodu przylega do korpusu wieża, która w dolnej kondygnacji jest kwadratowa, u góry przechodząc w ośmiobok. Wieńczy ją iglica, pobita blaszanym pokryciem. Wnętrze nakryte jest otwartą konstrukcją dachową (sam dach jest siodłowy i pokryty dachówką) i wypełnione typowymi dla sakralnej architektury luterańskiej emporami. Okna wykonano w formie ostrołuków, gzymsy zaś jako koronujące i konsolkowe.

Pocztówki z początku XX wieku przedstawiały kościół wśród innych ważnych obiektów Przeczowa – pałaców, szkoły, przedszkola, karczmy.

Parafia księdza Jana

Gdy po roku 1945 nastąpiła niemal całkowita wymiana ludności, rację bytu straciło istnienie na pograniczu powiatów namysłowskiego i oleśnickiego kościołów wyznań protestanckich. Taki los spotkał tez zbór ewangelicki w Przeczowie, który stał się świątynią katolicką. Początkowo miejscowość należała do parafii w Bierutowie, usamodzielnienie nastąpiło w roku 1958. Administratorem parafialnym, a z czasem proboszczem, został wówczas ks. Kazimierz Wróbel.

Tablica na elewacji kościoła, upamiętniająca jubileusz 50-lecia reaktywacji parafii w Przeczowie.

W roku 1967 zastąpił go na tej funkcji ks. Jan Kurcoń. 93-letni ksiądz Jan pomimo przejścia w 2005 roku na zasłużoną emeryturę do dziś jest emerytowanym rezydentem, mieszkającym na tutejszej plebanii. W 2022 roku uhonorowany został tytułem Zasłużonego Obywatela Gminy Namysłów.

Ks. Jan Kurcoń – proboszcz w Przeczowie w latach 1967-2005 .

Renowacja dzięki środkom unijnym

31 sierpnia 2007 roku, decyzją Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa wpisany został do Rejestru Zabytków Województwa Opolskiego. Dzięki temu, parafia mogła rozpocząć starania o dofinansowanie remontu świątyni. W przeciągu kilku lat przeprowadzono gruntowne prace, dzięki którym odnowiony został XIX-wieczny kościół oraz jego wieża. W rejestrze znajdują się również pozostałości przykościelnego cmentarza.

Obecnie Przeczów to siedziba parafii, obejmującej swoim zasięgiem część gmin Namysłów i Wilków. Jej świątyniami filialnymi są kościoły w Krasowicach i Smarchowicach Śląskich, a także kaplica mszalna w Lubskiej. Do wspólnoty należy również wieś Niwki.

Po lewej widok od strony południowej po prawej od północy (fot. Roman Szołdra, 2013)

Kamienna pamiątka zarazy

Przed kościołem zobaczyć można krzyż morowy. Pierwotnie znajdował się on w lesie i upamiętniał ofiary epidemii z końca XVII wieku W 1696 roku stanął on na zbiorowej mogile zmarłych podczas zarazy mieszkańców Mikowic. Już w czasach współczesnych przeniesiono go do Przeczowa by ocalić krzyż przed zniszczeniem.

Krzyż morowy przy przeczowskim kościele (fot. Roman Szołdra, 2013)

Źródła ilustracji: Zasoby portali Fotopolska, Rowerem przez Jelcz oraz Turystyka-namyslow.pl, Archiwum Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, Oddział w Namysłowie.

Literatura: 1. Schematyzm Duchowieństwa i Kościołów Archidiecezji Wrocławskiej (opr. J. Kubica), Wrocław 1952; 2. Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. VII, Województwo opolskie (red. T. Chrzanowski, M. Kornecki), zeszyt 7 (Powiat namysłowski), Warszawa 1965; 3. Schematyzm Archidiecezji Wrocławskiej 1971 (opr. E. Balasiński, H. Kocyłowski, J. Smyk), Wrocław 1971; 4. A. Oleksak, Rozmowa z urodzonym w Domaradzu koło Brzozowa – ks. Janem Kurconiem, [w:] Namysłowskie Spotkania Kresowe, nr 2 (33), czerwiec 2019; 5. Rzymskokatolicka Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, [w:] https://www.archidiecezja.wroc.pl/parafia.php?id_dek=18&id_par=7, [dostęp: 12 IX 2023 r.].

Loading

Podobne wpisy

Dodaj komentarz