Ptaki Ziemi Namysłowskiej #46

„Ptakami ciernistych krzewów” śmiało można określić dzierzby, ptasią rodzinę, z którą chcemy dziś bliżej zapoznać naszych czytelników. Obecnie na naszym terenie spotkać można dwóch jej przedstawicieli – srokosza (Lanius excubitor) oraz gąsiorka (Lanius collurio). W Polsce stosunkowo niedawno żyły jeszcze dzierzby czarnoczelne (Lanius minor) oraz rudogłowe (Lanius senator).

Dzierzby – ptasi rzeźnicy

Tym, z czego powszechnie znane są dzierzby, jest to, że swoją zdobycz nadziewają na ciernie drzew lub krzewów oraz kolce drutów kolczastych. W ten sposób „magazynują” upolowane przez siebie gryzonie, jaszczurki, żaby oraz inne drobne ptaki. Same są zwierzętami niewielkimi – srokosz jest wielkości kosa, zaś gąsiorka porównać można do wróbla. Dzierzby zauważyć można przesiadujące samotnie na ich „czatowniach” – palikach ogrodzeń, słupach, drutach telefonicznych – z których wypatrują swoich ofiar.

Środowisko i zwyczaje lęgowe

Dzierzby zamieszkują przerzedzone lasy, zadrzewienia śródpolne i przydrożne. Preferują m. in. kolczaste drzewa robinii akacjowej. Śpiewając często naśladują inne ptaki, a także żaby – być może z tej umiejętności korzystają polując na te zwierzęta. Ich pożywienie stanowią również owady, srokoszom zdarza się uzupełniać dietę owocami – porzeczki, tarniny, dzikiej róży. Składają 4-7 jaj, które wysiadywane są przez 15-16 dni. Pisklęta opuszczają gniazdo po 3 tygodniach, kolejne 15-20 dni są jeszcze dokarmiane przez rodziców.

Srokosz

W okresie lęgowym zamieszkuje Europę, Azję i Afrykę. W Polsce jest ptakiem osiadłym, co znaczy, że nie odbywa zimowych wędrówek. Podczas przelotów i zimowisk zaglądać mogą do nas także przedstawiciele populacji z krajów skandynawskich i bałtyckich. Obecnie krajowa populacja srokosza wynosi około 40 tysięcy par lęgowych. Najpospolitszy jest w północnej oraz północno-zachodniej Polsce. Srokosze charakteryzują się tym, że nie występuje u nich dymorfizm płciowy.

Gąsiorek

Spotykany jest w Europie i Azji. W przeciwieństwie do srokosza jest ptakiem w pełni wędrownym, cała jego światowa populacja zimowe miesiące spędza w południowej Afryce. W Polsce spotykany jest od kwietnia do września. Jego krajowa populacja to obecnie około 900 tysięcy par lęgowych, jest więc znacznie pospolitszy od swojego większego kuzyna. Najłatwiej zaobserwować go na Pomorzu Zachodnim oraz w Dolinie Dolnej Odry. Co ciekawe, w tych rejonach Polski jego liczebność spada, wzrasta zaś w pozostałej części kraju. Wiązać to można m. in. z tym, że gąsiorki co roku zakładają gniazda w innych miejscach (często w różnych zakątkach Eurazji), nie są ptakami przywiązanymi do swoich wcześniejszych siedlisk. Samce są ptakami barwniej upierzonymi niż samice.

Laureatki konkursu

Prawidłowych odpowiedzi w naszym filmowo-ornitologicznym konkursie udzieliły panie Katarzyna Szachnowska i Anna Baran Prosimy o kontakt, celem ustalenia adresu wysyłki nagród