Brama Krakowska w Namysłowie

We wschodniej części namysłowskiego śródmieścia, w miejscu gdzie łączą się ulice Krakowska, Obrońców Pokoju i Bohaterów Warszawy, znajduje się brama miejska. W średniowiecznych źródłach określano ją różnie. Nosiła wówczas miana Krakowskiej, Polskiej i Kluczborskiej. Dziś znana jest nam jednak pod tym pierwszą nazwą.

Element miejskich obwarowań

Brama Krakowska powstała w II połowie XIV wieku, w okresie wznoszenia murów obronnych Namysłowa. Wykonane zostały one z cegieł i polnych kamieni, otaczając szczelnym pierścieniem średniowieczne miasto. Dawni kronikarze przekazali informację o tym, że budowa obwarowań rozpoczęła się właśnie od bohaterki dzisiejszego artykułu:

Budowę murów miejskich rozpoczęto dopiero 23 maja 1350 roku. Mówi się, że Karol IV kładąc pierwszy kamień węgielny stanął na głazie, który podobno został później zamurowany jako pamiątka i punkt orientacyjny przy Bramie Krakowskiej.

W. Liebich, Chronik der Stadt Namslau von Begründung derselben bis auf die neuste Zeit. Nach einer im Namslauer Stadt-Archiv befindlichen Chronik bearbeitet, Namslau 1862, s. 40.

Opisywane wydarzenie mogło mieć jednak miejsce później niż zanotował Liebich. Karol IV Luksemburski (1314-1378) został właścicielem Namysłowa wraz z okręgiem dopiero w roku 1359. Nic nie stało jednak na przeszkodzie, aby 9 lat wcześniej król Czech doglądał budowy fortyfikacji w mieście należącym do jego lennika. Takie stosunki łączyły bowiem Karola z księciem brzeskim Bolesławem III Rozrzutnym (1291-1352), panującym nad Namysłowem wiosną 1350 r.

Pastor Liebich w swojej pracy obficie korzystał z dostępnych mu źródeł, jakimi były kroniki opracowane przez Johannesa Frobena („Annales Ioannis Frobenii ab anno 1347„) oraz anonimowego autora dzieła zatytułowanego „Namslauer Chronik„. Powtórzył więc również następujące informacje dotyczące Bramy Krakowskiej:

• około 1390 r. podwyższone zostały wieże oraz wartownie przy murach,
• w 1428 r. przy Bramie Krakowskiej powstała obwałowana fosa zewnętrzna, jej ponowne wykonanie wspomniane jest pod datą 1498,
• w 1471 r. w jej okolicach wybudowano międzymurze, które zmodernizowano (?) w roku 1499 (musiał istnieć wówczas podwójny ciąg murów miejskich na ich wschodnim odcinku lub jego części)

Jedna z czterech

Wizerunek Bramy Krakowskiej zachowany na kartkach pocztowych z 1903 i 1912 roku, a także fotografii wykonanej w latach 30. ubiegłego stulecia.

Krakowska, Kreczmerska, Prochowa

Z Bramą Krakowską nierozerwalnie wiąże się stojąca obok wieża, zwana w przeszłości Krakowską i Prochową. W źródłach pojawia się także (m. in. w 1398 i 1497 r.) pojęcie Wieży oraz Bramy Karczmarskiej (Kreczmerskiej), nie wiemy jednak, czy chodzi o Bramę Krakowską, czy też o inny tego rodzaju obiekt (być może piątą miejską bramę, którą lokalizować można w miejscu przecięcia ulicy Stanisława Dubois z murem miejskim?). Dla ujednolicenia nazewnictwa powinno się ją zwać jednak Wieżą Bramy Krakowskiej. Wybudowano ją z cegły gotyckiej, na planie kwadratu. Jeszcze w średniowieczu wybudowano schody prowadzące do ganku strzelniczego, skąd można było dostać się na drugie piętro wieży. To tam zlokalizowano wejście na szczyt 26-metrowej budowli.

Atrakcja turystyczna

W latach 2004-2006 dokonano gruntownej rewitalizacji kompleksu, który otwarto uroczyście 24 czerwca 2006 r. Poniżej ganku strzelniczego umieszczono tablicę pamiątkową, a w zrekonstruowany chodnik strzelniczy wmurowano List do potomnych. Już 8 stycznia 2005 r. na szczycie wieży umieszczono pokryty miedzianą blachą drewniany hełm. W wieży zlokalizowano również zlokalizowany na wysokości 32 metrów punkt widokowy, z którego można podziwiać panoramę Namysłowa.