Ssaki Ziemi Namysłowskiej #12
Wilk szary (Canis lupus) od lat nie był widywany na obszarze powiatu namysłowskiego. Tymczasem niespełna miesiąc temu, 16 stycznia 2021 r. miała miejsce obserwacja wilczej watahy należącej do gminy Pokój części Stobrawskiego Parku Krajobrazowego. Sygnały o wilkach pojawiających się w naszych lasach krążyły w sieci od dawna, tym razem mamy jednak fotograficzny dowód, w postaci zdjęcia wykonanego przez często ilustrującego nasze wpisy przyrodnicze pana Waldemara Kitę.
Wilków, Wilcze Kąty, Wilcza Buda
O tym, że wilki znane były dawnym mieszkańcom naszych okolic świadczą trzy toponimy, czyli nazwy miejscowości i ich części. Najbardziej znany z nich to oczywiście Wilków. Najstarsze znane źródłowo, XIII-wieczne nazwy tej wsi to Vilcov, Wilchow i Wilcaw. Kolejny to znajdująca się niegdyś nieopodal Nowego Folwarku leśniczówka, nazywana Hubertusem lub Wilczymi Kątami. Na niemieckich mapach oznaczona jest ona jako Wolfswinkel (Wilczy Zaułek). Trzecie miejsce to Wilcza Buda (Wolfshaus), czyli pozostałości XVIII-wiecznej leśnej karczmy, znajdującej się między Pokojem i Grabicami (gmina Murów).
Coraz więcej polskich wilków
Wilk szary to jeden z czterech gatunków psowatych, występujących obecnie w Polsce. Oprócz niego są to: lis rudy (Vulpes vulpes), jenot azjatycki (Nyctereutes procyonoides) i szakal złocisty (Canis aureus). Liczebność wilka szacuje się na około 2 tysiące sztuk i wykazuje ona w ostatnich latach znaczną tendencję wzrostową (20 lat temu polska populacja wilka szarego wynosiła ok. 510 sztuk). Najliczniejszy jest w puszczach i górskich lasach północno-wschodniej i południowo-wschodniej części kraju.
Basior, wadera, wataha
Samce wilków (basiory) są większe od samic (wader). Zwierzęta te żyją w niewielkich, liczących do 10 osobników stadach, zwanych watahami. Na czele watahy stoi para najstarszych zwierząt (para alfa), która jako jedyna może się rozmnażać. Każdy wilk ma w hierarchii stada swoją określoną pozycję (tropiciela, myśliwego, strażnika). Uprzywilejowane są szczenięta pary alfa, którymi opiekują się i zdobywają dla nich pokarm wszyscy członkowie watahy. Do komunikacji wewnątrz stada oraz z innymi wilkami służy tym zwierzętom rozbudowany system komunikacji głosowej oraz niewerbalnej (język ciała).
Wilcze szczenięta
Okres godowy (ruja) odbywa się u wilków właśnie w tym momencie – w lutym i marcu. Po trwającej 60-65 dni ciąży wadery rodzą przeważnie od 4 do 7 szczeniąt. Młode wilki przychodzą na świat w najbardziej odosobnionych miejscach rewiru łowieckiego watahy – norach, wykrotach lub w przygotowanych przez stado legowiskach naziemnych. Karmione są mlekiem matki, a następnie przeżutym i nadtrawionym mięsem, które dostarczają wszyscy członkowie watahy.
Zwyczaje łowieckie
Dorosły osobnik potrzebuje dziennie około 1,3 kg pożywienia mięsnego. Gdy wilki tropiciele zlokalizują potencjalną zdobycz (jelenia, sarnę lub dzika) do akcji przystępują naganiacze, którzy zapędzają wybraną ofiarę (zwierzę chore lub osłabione) w kierunku reszty watahy. Dietę wilków uzupełniają gryzonie, zające, ptaki oraz pokarm roślinny – zwłaszcza leśne owoce. Zdarzają się również ataki na zwierzęta hodowlane – na „łatwiznę” wilki idą jednak głównie wtedy, gdy nie jest dostępny inny wartościowy pokarm zwierzęcy.
Zapraszamy do dyskusji
Dzisiejszy wpis nie wyczerpuje oczywiście tematu, wilk szary jest bowiem jednym z najbardziej interesujących zwierząt, żyjących w Polsce. Zachęcamy do dyskusji i dzielenia się własnymi spostrzeżeniami.
Autor fotografii: Waldemar Kita. Źródło fotografii: Zasoby portalu Wikimedia Commons.
Literatura: 1. W. Serafiński, Ssaki Polski, Warszawa 1965, s.40-41; 2. Wilk szary, [w:] https://pl.wikipedia.org/wiki/Wilk_szary, [dostęp: 20 I 2024 r.].
Jeden komentarz