Bułgarska królewna mieszkała w Pokoju

Niedawno prezentowaliśmy Wam na naszym Facebooku sylwetkę byłego cara Bułgarii, Symeona Sakskoburggotskiego. Zasygnalizowany został wówczas wątek bliskiego pokrewieństwa monarchy z osobami związanymi z Pokojem. Pora na rozwinięcie tematu i odpowiedź na pytanie: kim była tytułowa królewna?

Bułgarska rodzina carska

Dziadek Symeona II, car Ferdynand I Koburg, (1861-1948), miał z małżeństwa z księżną Marią Ludwiką Burbon-Parmeńską (1870-1899) czwórkę dzieci: synów Borysa (1894-1943) i Kiryła (1895-1945) oraz córki Eudoksję (1898-1985) i Nadeżdę (1899-1958). Najstarsze dziecko Ferdynanda, panujący w latach 1918-1943 car Borys III Koburg był ojcem urodzonego w 1937 roku Symeona.

Odpowiedź na dzisiejszą zagadkę stanowi z kolei osoba stryjenki byłego cara, królewny Nadeżdy. Osierocona przez matkę, która zmarła w trakcie porodu, dziewczynka zdobywała edukację pod okiem macochy, carycy Eleonory (1860-1917). 24 stycznia 1924 r. poślubiła w niemieckim Bad Mergentheim księcia Albrechta Eugeniusza Wirtemberskiego (1895-1954).

**Królewicz Borys w otoczeniu rodzeństwa. Królewna Nadeżda siedzi na prawo od niego**

Rezydencja książąt wirtemberskich

Małżonek Nadeżdy od 2 października 1921 r. był właścicielem rozległego majątku ziemskiego, którego centrum stanowiło położone wśród Borów Stobrawskich miasteczko Carlsruhe, czyli dzisiejszy Pokój. To tutaj w 1925 r. urodził się pierworodny syn Nadeżdy i Albrechta Eugeniusza – Ferdynand Eugeniusz Wirtemberski (1925-2022), stryjeczny brat ostatniego cara Bułgarii. Kolejne dzieci pary przychodziły na świat w latach 1928–1937, ostatecznie zostali oni rodzicami trzech synów i dwóch córek. Co ciekawe, co najmniej raz odwiedził w Pokoju siostrę car Borys III. Władca Bułgarii gościł w Pokoju w roku 1929. Nie wiemy z kolei niczego o pobycie wśród Borów Stobrawskich ojca Nadeżdy, cara Ferdynanda. Po swojej abdykacji żył on jeszcze 30 lat i zmarł dopiero we wrześniu 1948. Przeżył swoich dwóch synów, upadek bułgarskiej monarchii i obalenie wnuka.

**Rok 1909. Pałac Wirtembergów w Pokoju**

**Albrecht Eugeniusz, Nadeżda i czwórka ich dzieci. Brakuje na fotografii zapewne najmłodszej, urodzonej w 1937 r. Zofii Wirtemberskiej**

Powojenne losy

W styczniu 1945 r. Nadeżda wraz mężem i piątką dzieci opuściła Pokój. Pałac Wirtembergów został doszczętnie zniszczony przez żołnierzy Armii Czerwonej wraz z okazałym księgozbiorem. Rodzina zamieszkała w zachodnich Niemczech, utrzymując kontakt z bułgarską rodziną królewny. Do Pokoju Wirtembergowie powrócili po upadku komunizmu. Książę Ferdynand Eugeniusz był częstym gościem odbywających się w Kościele Zofii festiwali weberowskich.

Bratanek Nadeżdy panował w latach 1943-46 w Bułgarii jako car Symeon II. Obalony przez komunistów w wieku zaledwie 9 lat znalazł się w konsekwencji na wygnaniu w Egipcie. Razem z nim trafiły tam jego pochodząca z Włoch caryca-matką Joanna Sabaudzka (1907-2000) oraz siostra – królewna Maria Luiza (ur. 1933). Po roku 1996 Symeon powrócił do Bułgarii, angażując się w działalność polityczną. W latach 2001-2005 był nawet premierem tego bałkańskiego kraju, przyczyniając się do jego wstąpienia do NATO i Unii Europejskiej.

Królewna Nadeżda zmarła w Stuttgarcie 15 lutego 1958 r., w wieku 59 lat. Do dziś (maj 2023) żyje jeszcze dwójka z piątki dzieci jej i Albrechta Eugeniusza.

Źródła fotografii: Archiwum Cyfrowe TPNiZN, Wikimedia Commons, Facebook, Roman Szołdra, Fotopolska