Kościół ewangelicki w Kowalowicach

W położonych na północ od Namysłowa Kowalowicach obecnie znajduje się jeden kościół. Jest to katolicka świątynia, nosząca wezwanie Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Kilkadziesiąt lat temu w jej pobliżu funkcjonował jednak drugi kościół, stanowiący centrum parafii ewangelickiej.

Protestanci w ofensywie i defensywie

Nie była to pierwsza protestancka świątynia we wsi. W XVI w., w okresie triumfalnego pochodu reformacji, wyznawcy nauk Marcina Lutra przejęli drewniany katolicki kościółek. Po jego utracie w roku 1654, na ponowne wprowadzenie kultu protestanckiego czekać trzeba było aż do połowy XVIII wieku. Wówczas w Kowalowicach wybudowano „Dom Modlitwy”, który przetrwał do roku 1822.

**Wygląd XVIII-wiecznego „Domu Modlitwy” (Bethaus) znamy z ryciny Friedricha Bernarda Wernera. W pobliżu świątyni znajdowały się Dom Kaznodziei (mieszkanie pastora) oraz kościół katolicki.**

Co wiemy o dawnym kościele?

Kościół ewangelicki w Kowalowicach wybudowano w roku 1822, częściowo z zastosowaniem techniki muru pruskiego. W latach 1862-63 do istniejącego korpusu dobudowane zostały wieża oraz kruchta, według projektu mistrza murarskiego Krickego z Namysłowa.

Architektonicznie XIX-wieczny kościół reprezentował styl klasycystyczny. Lata 1880-81 to czas prac remontowych, szczególnie we wnętrzu świątyni. W roku 1898 Heinrich Goscik ze Smogorzowa dokonał prac naprawczych oraz otynkował wieżę. W 1904 r. nastąpiła konserwacja gontowego pokrycia dachu. Dwa lata później wzmocniono konstrukcję, poprzez wypełnienie cegłą ścian wewnątrz świątyni.

Kościół ewangelicki w kowalowicach uwieczniły dla potomnych kartki pocztowe.

Centrum parafii i jej filialne świątynie

W 1929 r. parafią kowalowicką zarządzał pastor Rudolf Zeller, księga adresowa z roku 1940 nie podaje nazwiska jego następcy. Filią parafii był kościół w Głuszynie, wybudowany w latach 1928-1929 oraz powstała w tym samym czasie kaplica w Bukowie Śląskiej. Do świątyni w Kowalowicach uczęszczali zapewne również protestanccy wierni z Józefkowa, Michalic i Objazdy.

Smutny los powojenny

Kościół przetrwał wojnę niezniszczony, jednak po wysiedleniu ludności niemieckiej przestał pełnić rolę miejsca kultu i rozebrany został na początku lat 50. Dzięki przedwojennym mapom znamy jego lokalizację – znajdował się na skrzyżowaniu ulic Namysłowskiej i Głównej, obecnie w tym miejscu jest przystanek autobusowy.

Źródło ilustracji: Archiwum Cyfrowe TPNiZN.

Literatura: 1. K. Degen, W. Bleyl, V. Werbik, F. Focke, Die Bau und Kunstdenkmäler des Kreises Namslau, Breslau 1939; 2. O ziemi Twojej Ci opowiem (red. J. Czarnecka), Namysłów 2003.