ONA – czyli o namysłowskiej architekturze

EMPORA – to rodzaj galerii lub trybuny, z którym najczęściej można spotkać się w architekturze sakralnej. Okazjonalnie formę tę wykorzystywano w budownictwie świeckim.

Empora powiększała powierzchnię dostępną dla użytkowników, ale mogła stanowić również oddzielne pomieszczenie, przeznaczone np. dla zakonnic lub dworu. Empory znajdować mogły się nad nawami bocznymi lub narteksem (wówczas pełniły funkcje chórów), a nierzadko obiegały całe wnętrze kościoła (cecha znana z architektury protestanckiej). Bywają jedno, dwu, a nawet trzykondygnacyjne. Najczęściej są sklepione, zwrócone arkadami ku wnętrzu świątyni.

Empory występują we wnętrzu kościoła pofranciszkańskiego w Namysłowie. Zobaczyć można je w nawach świątyni – północnej oraz głównej.

Empory są elementem charakterystycznym dla architektury wczesnego średniowiecza, choć występują regularnie również w kościołach protestanckich oraz w katolickich świątyniach barokowych.

Wyróżniamy trzy rodzaje empor:

• pozorną – powstałą w wyniku przebicia nawy głównej szeregiem arkad, które otwierają się na pozbawione oświetlenia strychy nad nawami bocznymi. Taki rodzaj empory zobaczyć możemy np. w kościele św. Franciszka z Asyżu i Piotra z Alkantary w Namysłowie.
• organową – pełniącą funkcję chóru muzycznego. Jest to forma bardzo często spotykana w kościołach wiejskich.
• właściwą – funkcjonującą jako rozbudowane piętro- zgodnie z przeznaczeniem opisanym powyżej. Tego typu rozwiązanie zastosowano m. in. w namysłowskim kościele ewangelickim.

Empora organowa w kościele Męczeństwa św. Jana Chrzciciela w Rychtalu.

W budownictwie świeckim empory stosowano w głównych salach, przeważnie jako pomieszczenie przeznaczone dla chóru czy kapeli.

Empory są charakterystyczną cechą wnętrza ewangelickiego kościoła Księżnej Zofii w Pokoju.