Ptaki Ziemi Namysłowskiej #50
To jubileuszowy, bo już 50 odcinek naszego cyklu ornitologicznego. Dzisiejszy poświęcony jest kolejnemu z ptaków, którego obecnie zaobserwować można podczas jesiennych migracji. Pliszka żółta (Motacilla flava) jest właśnie w drodze na miejsca swoich zimowisk, znajdujących się m. in. w Algierii, Maroku, Indiach, Arabii Saudyjskiej oraz subsaharyjskiej części Afryki.
Rodzina pliszkowatych
Bohater dzisiejszego odcinka to jeden z ośmiu żyjących w Polsce przedstawicieli rodziny pliszkowatych, stanowiącej część rzędu ptaków wróblowych. Jej najbliżsi kuzyni to m. in. pliszka siwa (Motacilla alba), świergotek drzewny (Anthus trivialis) oraz siwerniak (Anthus spinoletta). Cechami wspólnymi gatunków są m. in. owadożerność, preferowanie otwartych przestrzeni, budowa gniazd na ziemi, a także charakterystyczne, długie ogony.
Na łąkach, pastwiskach, polach koniczyny i lucerny, wszędzie na niżu bardzo pospolita.
J. Sokołowski, Ptaki Polski, Warszawa 1979.
Tak sytuację polskiej populacji pliszki żółtej określił w 1979 r. wybitny polski ornitolog Jan Sokołowski. Od tego czasu sporo się jednak zmieniło na niekorzyść żyjących w naszym kraju ptaków. Dotyczy to niestety także dzisiejszej bohaterki. Obecnie jej liczebność szacowana jest na około 1,7 mln par lęgowych. Wydaje się to być liczbą dużą, warto jednak zauważyć, że 20 lat temu określano ją na 2,5 mln. Na obszarze Śląska liczebność jest na szczęście stabilna, z zauważalną tendencją wzrostową.
Sezonowi partnerzy
Pliszka żółta to jeden z tych ptaków, wśród których występuje dymorfizm płciowy. Samiec posiada pióra w odcieniach żółci, zieleni i szarości, zaś samica upierzona jest na oliwkowożółto. W sezonowe pary ptaki łączą się w maju, po czym przystępują do lęgów. Samiczki budują z trawy i korzonków gniazdo, ukryte w dołku, wśród bujnej roślinności. Następnie składają 4-5 jaj, wysiadywanych przez okres 14-16 dni. Rola samca (z racji barwnego upierzenia nie przystosowanego ewolucyjnie do większego zakresu obowiązków) ogranicza się dokarmienia partnerki oraz wyklutych piskląt. Pisklęta opuszczają gniazdo 11-15 dni po wykluciu, rozpoczynając wówczas naukę latania. Pliszki żółte przeważnie wyprowadzają w ciągu roku dwa lęgi, w maju i czerwcu.
Sojusznik zwierząt hodowlanych
Jak już wspomniałem głównym składnikiem pożywienia pliszek żółtych są owady – larwy i osobniki dorosłe, a także pajęczaki, pierścienice i mięczaki. Swoje ofiary chwytają w locie, na ziemi, lub na powierzchni roślin. Po okresie lęgowym nawiązują symbiotyczną (przynoszącą korzyści obu stronom) więź z dużymi ssakami, np. bydłem i końmi (z tego powodu nazywa się ją „wolarką”) Ptaki można zaobserwować „jeżdżące” na grzbietach swoich czworonożnych przyjaciół lub podążające grupkami tuż za nimi. Chwytają wówczas dokuczające ssakom muchy oraz płoszone przez nie inne bezkręgowce.
Autorzy fotografii: Dariusz Pawłowski, Marcin Karetta, Jörg Hempel.
Autor ilustracji: Władysław Siwek
Poprzedni: Ptaki Ziemi Namysłowskiej #49