ONA – czyli o namysłowskiej architekturze

PIANO NOBILE (fr. bel-étage) – określenie to oznacza dosłownie pierwsze piętro. Ma jednak zdecydowanie szersze znaczenie i nie dotyczy samej lokalizacji kondygnacji, ale również jej odmienność od reszty obiektu.

Piano nobile było charakterystyczne przede wszystkim dla okresów renesansu, baroku i klasycyzmu. Odnosili się do niego również architekci XIX-wieczni, tworzący w modnym wówczas nurcie historyzmu (neorenesans, neobarok, neoklasycyzm) i jego łączącego różne style i epoki odłamu, określanego mianem eklektyzmu. Stąd też jego obecność na obszarze Ziemi Namysłowskiej, wśród wielokrotnie przebudowywanych wiejskich pałaców i dworów oraz miejskich kamienic.

Nawiązanie do teorii piano nobile odnajdziemy między innymi w elewacjach frontowych pałaców w Jakubowicach i Woskowicach Małych (fot. Roman Szołdra).

Opisywane przez nas rozwiązanie stanowiło najbardziej reprezentacyjną kondygnacją budynku, na którą prowadziły bogato zdobione, szerokie klatki schodowe. Wnętrza ozdabiano, m. in. przy użyciu boazerii, polichromii czy sztukaterii, a podłogi wykładano marmurami. Bel-étage było również wyraźnie zaznaczone na zewnątrz budynku. W konsekwencji kondygnacja ta była wyższa od pozostałych, bogato zdobiona architektonicznie i rzeźbiarsko.

Na piętrze Pałacu Królewskiego we Wrocławiu nieprzypadkowo znajdują się odrestaurowane apartamenty królów pruskich z dynastii Hohenzollernów (fot. Tomasz Gąsior. Muzeum Miejskie Wrocławia).

Elewacja podkreślana była boniowaniem, pilastrami oraz otworami okiennymi, które wyróżniały się na tle reszty obiektu wielkością i zdobieniami, przechodząc często w portfenetry. W piano nobile mieściły się najbardziej reprezentacyjne pomieszczenia budynku, m.in. gabinety, salony, ale także pomieszczenia mieszkalne właściciela obiektu.

Dekoracyjne piętro wyróżnia się również w architekturze namysłowskich kamienic. Na fotografiach budynki Rynek 2, Rynek 22 oraz Rynek 12 (fot. Mateusz Magda i Roman Szołdra).

Zachęcamy Was do wspierania naszej działalności. Zaproś działaczy TPNiZN na symboliczną kawę – buycoffee.to/tpnizn

Poprzedni artykuł z serii