Ptaki Ziemi Namysłowskiej #42
Prezentowaliśmy już Wam sylwetki czterech sów, żyjących obecnie lub w przeszłości na obszarze naszej „Małej Ojczyzny”. Mieliście możliwość zapoznać się z uszatką, puszczykiem, pójdźką i płomykówką. Pora na kolejną przedstawicielkę tego pasjonującego człowieka od tysięcy lat ptasiego rzędu. Dzisiejszą bohaterką jest sóweczka.
Jak licznym ptakiem jest sóweczka? Gdzie można spotkać tę sowę?
Sóweczka (Glaucidium passerinum) jest najmniejszą z europejskich sów. Jednocześnie to jedna z najrzadziej spotykanych w Polsce reprezentantek tego grona. Jej populację szacuje się obecnie na około 1 300 par, z których spora część zamieszkuje lasy Karpat i rozległe puszcze (np. Puszcza Białowieska, Bory Dolnośląskie). Co ciekawe, w ostatnich latach obserwuje się wzrost liczebności sóweczki (20 lat temu w Polsce żyło zaledwie około 350 par), a także kolonizowanie przez nią nowych terenów. Stąd też jej rola bohaterki dzisiejszego artykułu. Od pewnego czasu sowę tę można obserwować również w Stobrawskim Parku Krajobrazowym. Składa się on z lasów, które rozciągają się na pograniczu powiatów namysłowskiego, kluczborskiego, brzeskiego i opolskiego.
Co stanowi pożywienie sóweczki?
Sóweczka to ptak niewielki, wielkością zbliżony do szpaka (którego przypomina też sposobem lotu). Z tego względu poluje na leśne zwierzęta podobnych do siebie rozmiarów oraz mniejsze – ptaki (np. mysikróliki, sikory), gryzonie (myszy, nornice) i owady.
Gdzie żyją te ptaki?
Na miejsca gniazdowania sóweczki wybierają dziuple drzew, posiadające niewielkie otwory wylotowe. Obserwowany obecnie wzrost liczebności tej sowy naukowcy wiążą z dwiema kwestiami. Po pierwsze, z powszechnym występowaniem w Polsce dzięcioła dużego (Dendrocopos major), który kuje właśnie tego typu dziuple. Po drugie, z dostępnością odpowiednich drzew, jak np. świerk pospolity.
Sóweczka jest w Polsce ptakiem coraz liczniejszym.
Jak wyglądają lęgi sóweczek?
Do lęgów sóweczki przystępują w kwietniu. Samiczki składają w odstępie 1,5 dnia od 4 do 6 jaj, wyglądających podobnie do jaj leśnego gołębia – turkawki. Wysiadywanie rozpoczyna się w momencie zniesienia ostatniego z jaj i trwa przez 26-28 dni. Jest to zajęcie pełnione jedynie przez samice, samce zajmują się wówczas dokarmianiem partnerek i wykluwających się młodych. Pisklęta klują się w tym samym czasie i dopiero po dziesięciu dniach otwierają oczy. W gnieździe pozostają przez 25-30 dni. Opuszczają je w różnych momentach – albo wszystkie razem, albo w odstępach 2-4 dni, w tym czasie ucząc się latać. Dziesięć dni po opuszczeniu przez pisklęta gniazda samica przestaje się nimi zajmować. Za doglądanie i dokarmianie lęgu (który może już samodzielnie polować) odpowiada wtedy wyłącznie samiec. Po upływie trzech tygodni (mniej więcej w połowie lipca) młode usamodzielniają się. W kolejnym sezonie będą już tworzyć własne rodziny.
Młode sóweczki usamodzielniają się w wieku dwóch miesięcy.
Autor fotografii: Waldemar Kita
Autor ilustracji: Władysław Siwek
Literatura: 1. J. Sokołowski, Ptaki Polski, Warszawa 1979; 2. Trendy liczebności ptaków w Polsce (red. D. Ochocińska i T. Chodkiewicz), Warszawa 2018; 3. T. Wilk, T. Chodkiewicz, A. Sikora, P. Chylarecki, L. Luczyński, Czerwona lista ptaków Polski, Marki 2020; 4. D. Marchowski, Ptaki Polski, Warszawa 2023.