Na jubileusz 400-lecia kościoła parafialnego w Namysłowie #2

Prezentujemy kolejną część tłumaczenia artykułu prasowego „Zum 400 jährigen Jubiläum der Pfarrkirche in Namslau„, który w 1893 r. w dwóch częściach opublikowany został na łamach czasopisma „Schlesisches Pastoralblatt„. Autorem tekstu był ks. Teodor Myśliwiec (1845-1902), były proboszcz parafii św. Piotra i Pawła w Namysłowie.

Dziś przyjrzymy się czasom rekatolicyzacji Ziemi Namysłowskiej, która nastąpiła kilka lat po zakończeniu wojny trzydziestoletniej.

25 lutego 1654 r. cesarscy komisarze Caspar von Oberg i Caspar von Bedau oraz dziekan Rösner odebrali kościół protestantom. Dwaj franciszkanie z klasztoru w Nysie, o. Franziscus Knittel i o. Pacificus Sonsen, zostali wprowadzeni jako tymczasowi księża duszpasterze.

W 1655 r. w [dzień] Marii Gromnicznej parafię objął dziekan Laurentius Joanston von Hohenstein z Warmii (proboszcz w latach 1655-1693), któremu towarzyszyli kapłan Laurentius Witkowitz i [jeszcze] inny polski duchowny. Społeczność katolicka rozpłynęła się [do tego czasu] do dziewięciu rodzin, z których najwybitniejszą była [rodzina] mieszczanina i rzemieślnika Johanna Rochusa Kepfera. Ale zarządzanie [wspólnotą przez] Joanstona było tak prosperujące, że w 1683 r. liczba katolików wynosiła 507 osób.

W 1664 r. Joanston walczył o przekazywanie zapisów czynszowych należących do kościoła przez radę [miejską] i cechy w parafialny jubileusz [Rocznicę poświęcenia kościoła?] i o to, żeby czynsze płacone były przez nie bezpośrednio proboszczowi.

W 1666 r. [8 grudnia] po raz pierwszy obchodzono święto Niepokalanego Poczęcia [Najświętszej] Marii [Panny].

W 1670 r. z Nysy przybyli dwaj franciszkanie, którzy zamieszkali z proboszczem i pomagali mu w pracy duszpasterskiej aż do 11 lutego 1675 r., kiedy to [wspomniani] ojcowie Basilius i Norbertus przeprowadzili się do swojego starego klasztoru.

Kościół franciszkanów w Namysłowie na XVIII-wiecznej rycinie oraz współczesnej fotografii.

Zgodnie z ustaleniami, w 1677 r. rada wrocławska podarowała 1 000 florenów, małą łąkę ze stawem i prawem rybołówstwa w Widawie, za pięć akrów ziemi odebranej kościołowi, a położonej w Starym Mieście .

9 czerwca 1678 r. na rynku odbyło się święto Bożego Ciała „CUM PUBLICA PROCESSIONE” [z publiczym pochodem].

1679. Rajca Weltzel [proboszcz w Tworkowie na Górnym Śląsku] donosił w swojej historii dekanatu raciborskiego, że Joanston, w imieniu schorowanego dziekana Freiherra von Welczek, odwiedził księstwa opolskie i raciborskie z wizytacją kanoniczną w miesiącach od sierpnia do listopada 1679 r., o czym [Weltzel] zrelacjonował na 615 arkuszach, które są cennym skarbem dla górnośląskich kościołów i historii szkolnictwa.

W 1684 r. burmistrz Credetius wraz z radą miejską oskarżył proboszcza [Joanstona] przed władzą biskupią o niemoralne prowadzenie się, a proboszcz został skazany bez przesłuchania i zwolniony z urzędu. Wiekowy ksiądz nie chciał zabrać tej zniewagi do grobu. Odwołał się do nuncjatury i dworu cesarskiego we Wiedniu, gdzie sprawa została dokładnie zbadana i udowodniono niewinność starego proboszcza. Joanston otrzymał satysfakcję – z rozkazu cesarza „pod groźbą największego niezadowolenia” magistrat, po uprzednim publicznym ogłoszeniu [wyroku], musiał ukorzyć się przed proboszczem na rynku, klękając przed wszystkimi ludźmi.

Cesarz Leopold I Habsburg (Wikimedia Commons).

W 1693 r. Joanston złożył rezygnację z parafii i przeniósł się do Brzegu, gdzie zmarł po pozostawieniu srebra na [wykonanie] monstrancji dla kościoła w Namysłowie”.

Jak widzimy, powyższy fragment artykułu księdza Myśliwca poświęcony jest w praktyce okresowi rządów jednego proboszcza. Długą była kadencja Laurentiusa Joanstona von Hohensteina, trwająca aż 38 lat.

W kolejnej, trzeciej części cyklu, zaprezentujemy losy parafii namysłowskiej w latach 1693-1743.

Źródła ilustracji: Archiwum Cyfrowe TPNiZN, Parafia Męczeństwa św. Jana Chrzciciela w Rychtalu, zasoby portalu Wikimedia Commons.

Oryginalny tekst oraz cytowane w nim źródła: 1. T. Myśliwiec, Zum 400 jährigen Jubiläum der Pfarrkirche in Namslau; [w:] Schlesisches Pastoralblatt, nr 2, 15 stycznia 1893, s. 14-15; 2. A. Weltzel, Geschichte des Ratiborer Archypresbiteriates, Breslau 1885; 3. W. Liebich, Chronik der Stadt Namslau von Begründung derselben bis auf die neueste Zeit, Namslau 1862, s. 140-156.