Ptaki Ziemi Namysłowskiej #3

Zimorodek (Alcedo atthis), pomimo bycia w Polsce ptakiem nielicznym, jest zwierzęciem bardzo rozpoznawalnym. Ma na to wpływ jego barwność, a także ruchliwość.

Krajową populację zimorodka szacuje się obecnie na około 4 000 par. To jedyny żyjący w naszym kraju przedstawiciel rodziny zimorodkowatych. Te żywiące się głównie rybami niewielkie ptaki, wyróżniają się dużą głową i długim, ostrym dziobem.

Gdzie żyją zimorodki?

W norach, wydrążonych w stromych brzegach rzek, jezior i stawów, w czym przypomina zwyczaje jaskółki brzegówki (Riparia riparia). Preferowane są zbocza piaszczyste oraz piaszczysto-gliniane. Norki zimorodków mają głębokość około 1 metra, a wejścia do nich wyścielone są wypluwkami, głównie rybimi ośćmi.

Jak wyglądają lęgi zimorodka?

Ptaki łączą się w pary wiosną. Samce ścigają potencjalne partnerki w locie, po czym następuje rytualne karmienie partnerki. Następnie oba ptaki wspólnie kopią norę lęgową. Samiczka składa tam zwykle 6-8 jaj, są one białe i połyskujące. Wysiadywanie trwa 19-20 dni, w dzień dorosłe ptaki robią to na zmianę, noc w norze spędza tylko samica. Przez kolejne 24-25 dni po wykluciu pisklęta pozostają w gnieździe, karmione przez rodziców. Już 4 dni po opuszczeniu gniazda młode zimorodki uczą się nurkowania i polowania, stopniowo usamodzielniając się.

Jacy są najbliżsi żyjący w Polsce krewni zimorodka?

Najbliższymi spotykanymi w Polsce krewnymi zimorodka są równie barwne kraski (Coracias garrulus)i żołny (Merops apiaster), będące razem z nim również reprezentantami jednego ptasiego rzędu – kraskowych. Jedynie raz zaobserwowany został na ziemiach polskich drugi gatunek zimorodka, rybaczek srokaty (Ceryle rudis). Miało to miejsce w 1859 roku, ptak ten pojawił się wówczas nad Wisłą w okolicach Warszawy.

Czy zimorodek zimuje w Polsce?

Jest ptakiem osiadłym, często zimującym na obszarze gniazdowania. Część populacji migruje, jej zimowiska znajdują się w Afryce, na wybrzeżu Morza Śródziemnego oraz nad Nilem. Ciężkich zim, podczas których zamarzają rzeki, nie przeżywa bardzo wiele pozostałych w Polsce zimorodków, zwłaszcza młodych ptaków. Związane jest to z jego jadłospisem – oprócz ryb jedzą jedynie żaby, raki i wodne owady, czyli pokarm mroźną zimą bardzo trudno dostępny.

Dlaczego zimorodek?

Przez to, że ptaki te widywane są zimą nad urwistymi skarpami rzecznymi. Naszym przodkom wydawało się, że młode zimorodki pojawiały się właśnie wówczas. Tymczasem w miesiącach zimowych pozostałe w swoich rewirachptaki są bardzo aktywne, ze względu na utrudnioną dostępność pożywienia. Inna teoria wywodzi ją od tego, że swoje gniazda zimorodek zakłada w ziemnych norach.