Święto Narodowe Trzeciego Maja

W całej Polsce odbywają się dziś uroczystości, związane z obchodami 233. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja. Miały one miejsce również w Namysłowie, przy czym nie zabrakło reprezentacji naszego stowarzyszenia.

Druga na świecie, pierwsza w Europie

3 maja 1791 r. Sejm Czteroletni przyjął ustawę, która miała regulować ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Była to pierwsza w Europie (wyprzedzając o dokładnie cztery miesiące Francję) i druga na świecie spisana konstytucja. Pod względem starszeństwa ustępuje tylko Konstytucji Stanów Zjednoczonych, podpisanej niemal cztery lata wcześniej – 17 września 1787 r.

Wobec sprzeciwu sąsiednich mocarstw oraz funkcjonującej w samej Rzeczypospolitej magnackiej opozycji (z kresowymi hetmanami na czele), założeniom Konstytucji 3 maja nie dane było wejść w życie i odmienić tragicznej sytuacji kraju. Ustawa przestała obowiązywać 24 lipca 1792 r., po przystąpieniu króla Stanisława Augusta Poniatowskiego do konfederacji targowickiej.

Poniżej zamieszczam obraz Jana Matejki pt. Konstytucja 3 Maja 1791 roku, namalowany przez krakowskiego malarza w roku 1891. Centralną postacią płótna jest marszałek Sejmu Czteroletniego – Stanisław Małachowski, niesiony na rękach przez dwóch posłów – krakowskiego Aleksandra Linowskiego, a także poznańskiego Ignacego Wyssogotę Zakrzewskiego.

Rocznica uchwalenia konstytucji stała się w roku 1919 świętem narodowym. Po II wojnie światowej obchodzono je oficjalnie jedynie trzykrotnie – w 1945, 1946 i 1981 roku. Dopiero 6 kwietnia 1990 r. Święto Narodowe Trzeciego Maja na powrót przywrócono do kalendarza polskich świąt narodowych. Od roku 2007 dzień dzisiejszy jest również świętem narodowym Republiki Litewskiej.

Świętowano również w Namysłowie

Namysłowskie obchody 233. rocznicy uchwalenia Ustawy Rządowej z dnia 3 maja, jak brzmiała oryginalna nazwa dokumentu, rozpoczęły się o godzinie 10. Zainaugurowała je tradycyjna przy okazji świąt narodowych Msza Święta za Ojczyznę. Odprawili ją w kościele św. Apostołów Piotra i Pawła księża proboszczowie obu miejskich parafii. Po nabożeństwie korowód pocztów sztandarowych, delegacji, a także mieszkańców udał się pod znajdujący się na placu Powstańców Śląskich pomnik marszałka Józefa Piłsudskiego. Tam wygłoszono okolicznościowe przemówienia, złożono okolicznościowe wieńce, a także wysłuchano programu artystycznego.

Także nasza stowarzyszeniowa „trójka” złożyła okolicznościowy wieniec pod pomnikiem marszałka Józefa Piłsudskiego. W skład delegacji weszli: wiceprezes Mirosław Magda, koleżanka Katarzyna Ulbrych oraz przewodniczący Komisji Rewizyjnej Mateusz Magda. Nie byli to oczywiście jedyni członkowie TPNiZN obecni na uroczystościach rocznicowych. Udział w nich wzięli również: burmistrz-elekt Jacek Fior, radni kadencji 2018-2024 Michał Wilczak i Jakub Włodarczyk oraz koleżeństwo Elżbieta Magda i Roman Surdyk.

Autorzy fotografii: Elżbieta Magda, Włodzimierz Kupniewski, Powiat Namysłowski – Starostwo Powiatowe, portal Namysłów-Fakty.

Ilustracja nagłówku artykułu: Kazimierz Wojniakowski, Uchwalenie Konstytucji 3 maja, 1806, zbiory Muzeum Narodowego w Warszawie (źródło: Wikimedia Commons).