Grobowiec generała von Seydlitz

Kilka tygodni temu pisaliśmy, że wpisana do Rejestru Zabytków Województwa Opolskiego tablica inskrypcyjna z niezachowanego (zburzonego w 1967 r.) grobowca generała Fryderyka Wilhelma von Seydlitz jest pochodzącą z roku 1857 kopią, nie zaś powstałym w roku 1784 oryginałem.

Rycina sprzed 225 lat

Nasze zaciekawienie, wraz z którym pojawiły się również kolejne wątpliwości, wzbudziła odnaleziona dziś rycina (za pomoc w poszukiwaniach dziękujemy pani Ewie Lewandowskiej, bibliotekarce Muzeum Miejskiego Wrocławia). Pochodzi ona z wydanego w 1798 r. jedenastego numeru czasopisma „Der Torso”. Na kartach tego poświęconego sztuce periodyku zamieszczona została oprócz opowiadającego o grobowcu artykułu również ilustracja. Przedstawia ona powstały w roku 1784 grobowiec zmarłego w 1773 r. generała von Seydlitz, a na nim – co najciekawsze, oryginalną tablice inskrypcyjną. W porównaniu z widokiem sprzed około 85 lat (fotografia u dołu tekstu), nieznacznie różni się ona swoją treścią.

Seydlitz odmłodzony o rok

Różnica zauważalna jest jedynie w roku urodzenia generała. Na oryginalnej tablicy błędnie zapisany został on jako 1722. W wypadku kopii mamy już do czynienia z datą prawidłową, czyli 1721. Uzupełniając wiedzę czytelinika dodamy, że przyszły dowódca pruskiej kawalerii przyszedł na świat 3 lutego 1721 r. w mieście Kalkar. Znajduje się ono współcześnie tuż przy granicy Niemiec i Holandii.

Co wizerunek, to większe zamieszanie

Jeszcze więcej kontrowersji wywołuje w tej sytuacji XIX-wieczne przedstawienie pomnika, powstałe około roku 1860. W jego wypadku różnice w treści napisów są znaczniejsze. Wraz z tym pojawia się pytania. Czy nieznanego z nazwiska artystę poniosła fantazja i stąd ewentualne błędy? Czy też w okresie 1857-1909 miała miejsce jeszcze jedna, nieuchwytna w źródłach wymiana tablicy?

Weber też się pomylił

Prawidłowe (choć też nie do końca, pomijając literę „t” w nazwisku generała…) brzmienie napisu podał bowiem Robert Weber w wydanym w 1909 r. drugim tomie pracy „Schlesische Schlösser”. Powinno brzmieć ono: HEROIS | FRID.WILH. | L.B.DE SEIDLIZ | NAT.A.MDCCXXI | DENAT.A.MDCCLXXIII | CINERES. Pionowa kreska oznacza każdorazowo przejście w nową linijkę.

Zapraszamy także do lektury artykułu, poświęconego pałacowi w Minkowskim.

Źródła ilustracji: Archiwum Cyfrowe TPNiZN, Zasoby portalu Wratislaviae Amici – polska-org.pl.