Izba Regionalna w Namysłowie (dawna szkoła ewangelicka)

Przy ulicy Szkolnej 2, w pobliżu namysłowskiego rynku, znajduje się Izba Regionalna. Budynek oraz stojący w tym miejscu jego poprzednicy, w przeszłości pełnił role m. in. kościoła, szkoły i domu mieszkalnego.

Zabytek XVIII-wiecznej architektury

Izba Regionalna w Namysłowie to budynek wykonany z muru pruskiego, czyli w formie drewnianego szkieletu wypełnionego cegłą. Nie do końca możemy więc użyć tu terminu konstrukcja szachulcowa. W szachulcu mamy do czynienia albowiem z drewnianym szkieletem wypełnionym gliną lub innym materiałem nietrwałym (sieczką, trocinami, wiórami, trzciną).

Gmach szkoły ewangelickiej wybudowano przy ówczesnej Enten Gasse (Kaczej Ulicy) w latach 1792-1793. Wykorzystano wówczas materiały , pozyskane z rozbiórki stojącego wcześniej w tym miejscu protestanckiego Domu Modlitwy. W świątyni tej swój kult religijny namysłowscy ewangelicy sprawowali w latach 1754-1789.

Kaczki odstąpiły patronat

Szkoła dla dzieci namysłowskich protestantów funkcjonowała oczywiście już znacznie wcześniej. Już od roku 1538 mieściła się w gmachu szkoły parafialnej. Mieściła się ona na miejscu kamienicy przy ul. Stanisława Staszica 6 (w XVIII w. Kirchgasse – Ulica Kościelna). W 1654 r. protestantom odebrano świątynie i szkoły. Dopiero w roku 1742 rozpoczęła pracę kolejna placówka edukacyjna, z siedzibą przy ul. Stanisława Dubois (wówczas Lange Tuchmacher Gasse – Długa Ulica Sukiennicza). W tym miejscu dzieci pobierały naukę przez kolejne 50 lat. Dzięki dzisiejszej bohaterce, powstałemu pod koniec XVIII wieku obiektowi szkolnemu, ówczesna Kacza Ulica (Enten Gasse) zmieniła nazwę na ulicę Szkolną – Schulstrasse, zachowując ją po dzień dzisiejszy.

Archiwalne fotografie budynku. Po lewej zdjęcie wykonane w latach 30. XX wieku, po drugiej fotografia z lat 70. ubiegłego stulecia.

Rewitalizacja i dzieje współczesne

W latach 2011-2013 przeprowadzona została gruntowna rewitalizacja budynku. W wielu miejscach wewnątrz budynku zachowały się oryginalne elementy drewniane, np. belki stropowe. Podczas prac rewitalizacyjnych odkryto również XVIII-wieczny system grzewczy. Finalnie dom przy ulicy Szkolnej 2 stał się siedzibą placówki o profilu muzealnym – Izby Regionalnej w Namysłowie. Organizacyjnie podlega ona Namysłowskiemu Ośrodkowi Kultury.

Wśród instruktorów NOK, odpowiadających przez lata za funkcjonowanie placówki na pierwszym, honorowym miejscu wymienić należy panią Jadwigę Kawecką. W dalszej (chronologicznej) kolejności przywołam męskie grono kustoszy Izby Regionalnej, panów Bartłomieja Stawiarskiego, Jana Dróżdża, Edwarda Marka, Tadeusza Wincewicza i Arkadiusza Oleksaka. Na koniec, niejako na marginesie, wspomnę, że sam spędziłem przy Szkolnej 2 przeszło trzy lata swojej pracy zawodowej, od 1 maja 2015 r. począwszy, a na 31 sierpnia 2018 r. zakończywszy.

W Izbie Regionalnej znajdują się wystawy stałe opowiadające o historii Ziemi Namysłowskiej. Prezentowana jest ona od starożytności, na podstawie zabytków archeologicznych odkrytych na naszym terenie. Na Szkolnej 2 znaleźć można również dawną klasę szkolną (co nawiązuje do przeszłości budynku) oraz starą aptekę (wyposażenia pochodzi ze zlikwidowanej apteki, mieszczącej się po sąsiedzku). We wnętrzu organizowane są też wystawy czasowe, poświęcone głównie twórczości plastycznej lokalnych artystów.

Widoki na przyszłość

Obok Izby Techniki Młynarskiej przy ul. Piastowskiej 12, Izba Regionalna to drugi ze znajdujących się w Namysłowie obiektów muzealnych. To, czy jego potencjał wykorzystywany jest w pełni, to temat na osobną dyskusję. Niemniej dobrze, że w naszym mieście znajduje się tak urokliwa przestrzeń, w której prezentować można historię miasta i dorobek lokalnych twórców.

Autor fotografii: Mateusz Magda

Źródło ilustracji: Archiwum Cyfrowe TPNiZN, Zasoby portalu Fotopolska.eu

Literatura: 1. K. Degen, W. Bleyl, V. Werbik, F. Focke, Die Bau und Kunstdenkmäler des Kreises Namslau, Breslau 1939; 2. Katalog zabytków sztuki w Polsce (red. T. Chrzanowski, M. Kornecki), tom VII, zeszyt 7, Powiat namysłowski, Warszawa 1965.