Ptaki Ziemi Namysłowskiej #48

Kilka dni temu rozpoczęła się jesień. Spora część wędrownych ptaków opuściła już naszą „Małą Ojczyznę”. Część gatunków pozostanie jednak na zimę w lasach, parkach i ogrodach, dołączą też do nich pobratymcy z Europy Północnej i Wschodniej. Jednym z ptaków, którego nadal będziemy mogli zaobserwować jest rudzik (Erithacus rubecula), przedstawiciel rodziny muchołówkowatych, przez lata uznawany za jednego z drozdów.

Nazwa ptaka pochodzi oczywiście od barwy jego upierzenia – rudej piersi, gardła i boków głowy. Kolorystykę dorosłych rudzików (nie występuje u nich dymorfizm płciowy) uzupełniają odcienie bieli, brązu i szarości. Osobniki młodociane są brązowo-beżowe, z ciemnym nakrapianiem.

Pospolity, ale nieprzeciętny

Krajowa populacja rudzika wynosi obecnie około 2,5 miliona par przystępujących w Polsce do lęgów. Gatunek zamieszkuje trzy kontynenty – Europę, Azję i Afrykę. Na tym obszarze znajdują się również jego zimowiska (na południe od obszarów lęgowych).

Rudzik jest utalentowanym śpiewakiem, barwa jego głosu oceniana jest jako jedna z czołowych wśród ptaków żyjących w Polsce. Oprócz własnych melodii używa również zapożyczeń od swoich krewniaków – kosa, piecuszka i drozda śpiewaka. Usłyszeć można go przez cały dzień i o każdej porze roku, choć najgłośniej i najciekawiej rudziki śpiewają wiosną.

Skryty wśród zarośli

Środowiskiem bohatera dzisiejszego artykułu są gęste i cieniste zarośla lasów, parków i ogrodów. Gniazda zakładane są stosunkowo nisko – ukrywane pod mchem, korzeniami, w gęstym podszycie lub w zagłębieniu terenu. Unika terenów podmokłych.

W ciągu roku ptaki te do lęgów przystępują zazwyczaj dwukrotnie – na przełomie kwietnia i maja oraz w czerwcu. Gdy nastąpi utrata jaj lub piskląt, mogą podjąć jeszcze jedną próbę odchowania potomstwa – w lipcu lub sierpniu. W jednym lęgu samiczki rudzików składają 5-6 jaj, kremowobiałych ze rdzawymi (a jakże!) plamkami. Wysiadują je następnie przez 14-15 dni, a wyklute pisklęta opuszczają gniazdo po kolejnych 12-15 dniach. Nie potrafią jeszcze wówczas latać, umiejętność tę zyskują po kolejnym tygodniu życia. Rolą samców w okresie lęgowym jest karmienie wysiadującej jaja partnerki oraz wyklutych piskląt oraz opieka nad podlotami – w tym czasie samiczka może już rozpocząć wysiadywanie jaj z nowego lęgu.

Gość w karmniku

Pożywienie rudzików stanowią zbierane na ziemi owady oraz inne niewielkie bezkręgowce – dżdżownice, pająki, ślimaki. Jako zwierzę ciekawskie i odważne, rudzik potrafi wówczas wykorzystywać obecność pracującego w ogrodzie człowieka lub rozgrzebujących ziemię większych zwierząt. Jako ptak owadożerny jest sprzymierzeńcem działkowiczów i ogrodników. Gdy pod koniec lata i jesienią zaczyna brakować tego rodzaju pokarmu, ptaki zmieniają dietę na owocową. Korzystają wówczas z obfitości różnego rodzaju jagód. Zimujące osobniki są częstymi bywalcami przydomowych karmników.

Warto wspomnieć, że rudzik posiada również nazwę ludową – raszka.

Autor fotografii: Dariusz Pawłowski

Poprzedni: Ptaki Ziemi Namysłowskiej #47