ONA – czyli o namysłowskiej architekturze
PAŁAC MINKOWSKIE znajduje się w południowo-zachodniej części powiatu namysłowskiego. Budowę zabytku zapoczątkował generał jazdy pruskiej Fryderyk Wilhelm von Seydlitz (1721-1773), który w 1765 r. zakupił dobra ziemskie Münkowsky. Seydlitz zmarł 8 listopada 1773 r. w Oławie, a już 12 listopada pochowany został w przypałacowym parku w Minkowskim.
Generał pałacem się nie nacieszył
O czasie budowy pałacu mamy jedynie orientacyjne dane. Wiadomo jedynie tyle, że prace rozpoczęły się natychmiast po objęciu własności nad majątkiem przez Seydlitza. Jednak do jego śmierci w 1773 r. dzieło to nie zostało jeszcze ukończone. Świadczy o tym komentarz, pozostawiony przez jego najstarszą córkę – hrabinę Wilhelminę Albertynę von Seydlitz (1761-1808).
W roku 1785 pisała ona w liście do przyjaciółki: „Dokonałam tu sporych inwestycji, na przykład powiększyłam tutejszy pałac„. Z roku 1784 zachowały się rachunki, wystawione przez dwóch rzemieślników z Brzegu – garncarza Johanna Augusta Schneidera oraz stolarza i tapicera Johanna Franza Caprana. Właścicielką majątku Wilhelmina Albertyna była w latach 1773-1786. Do roku 1779, czyli do czasu uzyskania przez nią pełnoletności, dobrami w Minkowskim zarządzała zapewne jej matka, Joanna Albertyna von Hacke (1743-1804).
Rezydencja przechodzi z rąk do rąk
W 1786 r. młoda hrabina w kolejnym liście donosiła, że z winy jej męża (niestety nie wiemy, o którego z dwóch małżonków Seydlitzówny chodzi) „w pałacu zburzono wszystkie piece i marmurowe kominy, a także galerię na piętrze, czyniąc z niego ziejącą pustką pułpustynię„. Niebawem nastąpiła zmiana właściciela – jeszcze w tym samym roku majątek nabył Christian Gottlieb von Jordan. Natychmiast odsprzedał on swój nabytek Gottliebowi von Hennebergowi, wolnemu panu na Starym Grodkowie, z zyskiem 7 000 talarów.
Wybitny przykład XVIII-wiecznej architektury
Pałac to zdecydowanie najwybitniejsze na terenie powiatu namysłowskiego dzieło XVIII-wiecznej architektury. W swojej formie wyraźnie przyjął on wzorce poczdamskiego pałacu Sansouci, rezydencji króla Prus Fryderyka II Wielkiego (1712-1786). Szczególnie wpływ ten widać w północnej, ogrodowej elewacji rezydencji. Nazwisko budowniczego nie zostało niestety zachowane dla potomnych. Surowy język projektowania i bardzo zręczne operowanie szczegółami przywodzą jednak na myśl architektów ze Szkoły Poczdamskiej.
Inwestycje ostatnich przedwojennych właścicieli
Przedostatni niemiecki właściciel – hrabia Konrad von Wartensleben, zlecił około 1900 r. wymianę pierwotnego pokrycia dachowego z ceramicznego na łupkowe, a także rozbudował poddasze. Ostateczną formę pałac Minkowskie przyjął w efekcie inwestycji, jakich dokonał Hermann Schneider (1872-1953), posiadacz rezydencji w latach 1917-1945. Tuż po nabyciu zabytku Schneider zlecił przeprowadzenie kompleksowego remontu obiektu – kontynuowano rozbudowę poddasza, odnowiono konstrukcję dachu i przebudowano wnętrza. Rozebrano też wówczas oranżerię, znajdującą się na wschód od pałacu i na jej miejscu wzniesiono nowy, dwukondygnacyjny budynek.
Współczesna degrengolada
Obecnie pałac w Minkowskim stanowi własność prywatną. Przez minione ponad 30 lat zabytek popadł w ruinę, znajdując się obecnie na krawędzi budowlanej katastrofy. Przykry widok sypiących się elewacji potęguje również obraz przedstawiany przez wnętrza budynku. Tym, którym dane było zwiedzić dawną rezydencję generała Seydlitza, obecnie pałac widzi się bardziej jako graciarnia, magazyn wszelakich „przydasiów”.
Mydlenie oczu skarbami
Ostatnie tygodnie przyniosły krążące w polskich i zagranicznych mediach sensacje, przekazane przez dzierżawiącą pałac fundację. Na terenie przypałacowego parku znajdować mają się jakoby skrzynie ze złotem i dobrami kultury, ukryte w Minkowskim wiosną 1945 r. Czas przyniesie odpowiedź na pytanie, czy faktycznie mamy do czynienia z archeologiczną sensacją, czy też jedynie z próbą odwracania uwagi od stanu, w jakim znajduje się pałac Minkowskie, niewątpliwie jeden z najciekawszych zabytków Ziemi Namysłowskiej.
Osoby zainteresowane historią oraz teraźniejszością pałacu zapraszamy do obserwacji profilu zaprzyjaźnionej Fundacji Ochrony Zabytków Dolnego Śląska „Vestigium„.
Źródła ilustracji: Archiwum Cyfrowe TPNiZN, Zasoby portali Wikimedia Commons oraz Fotopolska.
